تجربه کاربری عالی (User Experience / UX) به معنای نتایج بهتر در کسب و کار است. در این مقاله، با ارائه مثال‌ها و دستورالعمل‌های جدید، بهترین شیوه‌های طراحی یک تجربه کاربری عالی را به شما آموزش می‌دهیم.

تجربه کاربری  (UX)

UI UX

با توجه به محبوبیت این رشته و سردرگمی پیرامون این اصطلاح، تصمیم گرفتیم تا شما را با تعاریف تجربه کاربری، بهترین شیوه‌ها و چند نمونه از بایدها و نبایدها آشنا کنیم.

تعریف تجربه کاربری (UX)

تجربه کاربری (UX) یعنی تمام تعامل‌هایی که کاربر با یک محصول یا خدمات دارد. منظور همان تجربه شخصی و درونی‌ست که مشتریان هنگام استفاده از رابط کاربری یک محصول تجربه می‌کنند.

بیایید به عنوان مثال یک وب سایت فروشگاهی را در نظر بگیریم. اگر از نظر مشتری تجربه خریدش در آن سایت طولانی و پیچیده باشد، تجربه او بد خواهد بود. در عوض اگر تجربه خرید او آسان و بدون زحمت باشد، در این صورت UX او خوب در نظر گرفته می‌شود. به صورت کلی احتمالاً مشتری در وب سایت‌هایی خرید می‌کند که تجربه کاربری خوبی را داشته باشد.

برای یک محصول، عملکرد صحیح و درست، مهم است، اما تجربه کاربر از آن محصول نیز بسیار اهمیت پیدا کرده است. هرچه تجربه بهتری از محصول ارائه دهید، بیشتر احتمال دارد که مشتریان شما را به نسبت رقبایتان انتخاب کنند؛ UX می‌تواند در یک بازار شلوغ، متمایزکننده باشد.

طراحی تجربه کاربری چیست؟

طراحی UX یعنی ایجاد رابط‌‌ های کاربر پسند که بتواند رضایت و قابلیت استفاده کاربران را افزایش دهد.

طراحی UX کاملاً بر اساس نیازهای کاربران است؛ هر طراح UX که رابط کاربری طراحی می‌کند باید اول از همه کار خود را بر اساس نیازها و دیدگاه کاربران شکل دهد. چه نوع شخصی از وب سایت/اپلیکیشن بازدید می‌کند؟ چه انتظاری دارد؟ چگونه می‌توانم تجربه آنها را تا حد امکان روان و لذت‌بخش کنم؟

یک طراح UX از ابزارهای مختلفی برای طراحی مسیر تجربه مشتری استفاده می‌کند که از مهم‌ترین این ابزارها فیگما و Adobe XD است.

تجربه کاربری برای وب سایت‌ها

در حال طراحی تجربه کاربری

تجربه کاربر در طراحی وب و چرایی اهمیت آن

طراحی وب نقش مهمی در تجربه کاربری دارد. امروزه بسیاری از شرکت‌ها در وب سایت یا اپلیکیشن خود با مشتریان تعامل دارند. گاهی اوقات کاربران بدون هیچ گونه مراجعه حضوری، کل سفر مشتری را در وب سایت‌ تکمیل می‌کنند. همه اینها نشان می‌دهد که طراحی وب بخش مهمی از تجربه کاربر است. پس قطعاً ارزش صرف منابع را دارد.

بهترین روش‌ها در تجربه کاربری وب سایت چیست؟

بسیاری از موارد هستند که در UX وب‌سایت‌ها اهمیت دارند، اما در اینجا 5 مورد از آنها را انتخاب کردیم:

  • پیمایش در سایت باید سریع و منطقی باشد. مشتریان وقت ندارند منتظر بمانند یا زیاد فکر کنند که کجا را باید کلیک کنند. لینک‌های خراب را پیدا کنید و آنها را تعمیر کنید!
  • مطالب را مرتباً به روز کنید. هیچ چیز بدتر از پیدا کردن اطلاعات قدیمی و به روز نشده نیست.
  • بهینه‌سازی موبایل اجباری است. مهاجرت از دسکتاپ به موبایل به سرعت انجام شده اما بسیاری از وب سایت‌ها هنوز با این قضیه کنار نیامده‌اند.
  • از تصاویر استفاده کنید. وب سایت‌هایی که فقط متنی باشند، خسته کننده و بی اثر هستند.
  • تست کنید. هر از چند گاهی وب سایت خود را تست کنید. تست های A/B را انجام دهید یا از نقشه‌های حرارتی استفاده کنید، اما مطمئن شوید که کاربر و نیازهای او را در هسته توجه‌تان نگه می‌دارید.

تجربه کاربری در مقابل قابلیت استفاده

UX اغلب با اصطلاحات مشابه و در عین حال متفاوت اشتباه گرفته می‌شود. تعدادی از این اصطلاحات را توضیح می‌دهیم. از قابلیت استفاده شروع کنیم.

قابلیت استفاده یا Usability، سهولت استفاده از یک شئ / اینترفیس (رابط کاربری) است، در حالی که تجربه کاربری کل تعامل بین کاربر و شئ / رابط کاربری را پوشش می‌دهد. قابلیت استفاده زیرمجموعه‌ای از UX است، زیرا مطمئناً بخش مهمی از تجربه کاربر است، اما یکی از هزاران عوامل مؤثر در UX به حساب می‌آید. تجربه کاربری سایر جنبه‌های محصول/رابط کاربری مانند نام تجاری، طراحی و عملکرد را نیز پوشش می‌دهد.

با آموزش UX موجود در سامانه ویکی درس می‌توانید بسیار راحت و از صفر اصول تجربه کاربری را بیاموزید و کم کم به یه متخصص طراحی تجربه کاربری تبدیل شوید.

تجربه کاربر در مقابل تجربه مشتری

تجربه مشتری نشان‌دهنده تمام مراحل سفر مشتری است از زمانی که کاربران به دنبال اطلاعات و مقایسه قیمت هستند تا زمانی که واقعاً محصول را امتحان می‌کنند، همه کانال‌ها و همه جنبه‌های یک برند را در بر می‌گیرد.

تجربه کاربری در عوض با افرادی که با یک محصول تعامل دارند و تجربه‌ای که از چنین تعاملی دریافت می‌کنند سروکار دارد. پس UX بخشی از تجربه مشتری است.

تجربه کاربری در مقابل رابط کاربری (UI و UX)

در حالی که UX تجربه داخلی مشتریان است که با هر جنبه‌ای از یک محصول/خدمت تعامل دارند، رابط کاربری مجموع تمام عناصر بصری یک محصول/خدمت است. UI یعنی صفحه نمایش، صفحات و آیکون‌ها. البته UI به بهبود (یا بدتر شدن) تجربه کاربری کمک می‌کند، اما فقط بخشی از کل این تجربه است.

نمونه‌های تجربه کاربری

چند نمونه عالی از طراحی تجربه کاربری

ما سه وب سایت با تجربه کاربری بسیار خوب را انتخاب کردیم. این سایت‌ها می‌توانند هم به عنوان راهنما و هم به عنوان منبع الهام عمل کنند.

Just Eat  دارای یک عملکرد جستجوی مفید است. این ویژگی به مشتریان این امکان را می‌دهد تا در عرض چند ثانیه تمام رستوران‌هایی را که می‌توانند غذا را در خانه آنها تحویل دهند، پیدا کنند. فیلترهای Just Eat نیز برای یافتن سریع شامی که میل به آن دارید بسیار مفید هستند.

Skyscanner  یک وب سایت سفر است که جستجوی ارزان‌ترین پروازها و خرید آن‌ها را برای کاربران آسان و شهودی می‌کند.

Zalando  یک مثال عالی دیگر است. در این سایت معروف فروشگاهی، کاربر از طریق یک تجربه کاربری که به خوبی طراحی شده، هدایت می‌شود. هر کاربر می‌تواند بدون هیچ مشکلی اطلاعات، تصاویر و ویدیوهای مورد نیاز خود در مورد لباس‌ها را دریافت کند.

مثال‌های تجربه کاربری بد

دیدن سایت‌هایی که تجربه بسیار بدی را برای کاربران فراهم می‌کنند هم مهم است. شما می‌توانید به همان اندازه که از بهترین‌ها یاد می‌گیرید، از بدترین‌ها هم بیاموزید!

فوربز: اگرچه این مجله تجاری محتوای باکیفیتی ارائه می‌دهد، تجربه کاربر در وب سایت افتضاح است. در واقع، تعداد بالای تبلیغات بنری و پاپ آپ‌ها خواندن کامل یک مقاله را دشوار می‌کند.

سایت فروشگاهی Arngren جستجوی یک محصول را برای کاربران تقریبا غیرممکن می‌کند و این کار البته تجربه کاربری خوبی را ایجاد نمی‌کند.

صفحه فرود Pacific Northwest X-Ray Inc ترکیبی از رنگ‌ها، فونت‌ها و الگوها است که خواندن محتوا را برای کاربران تقریبا غیرممکن می‌کند.

نمونه‌هایی از محصولات با تجربه کاربری خوب (به جز سایتها)


دیدن چند نمونه از محصولات با تجربه کاربری خوب می‌تواند به شما در درک بهتر UX کمک کند.

Revolut  یک جایگزین بانکداری دیجیتال است. تجربه کاربری آن شگفت انگیز و بسیار قابل استفاده است و این امکان را به کاربران می‌دهد که با دیگران پول رد و بدل کنند و ارز خود را تنها با چند ضربه مبادله کنند.

آی پاد اپل یک نمونه قدیمی اما درخشان از تجربه کاربری عالی است. مردم آی‌پاد را از فروشگاه‌های اپل می‌خریدند، سپس آن را با iTunes همگام‌سازی می‌کردند و از آنجا موسیقی‌های جدید را دانلود یا موسیقی خودشان را آپلود می‌کردند. هر دو آی پاد و آیتونز طراحی بسیار آسانی برای استفاده ارائه دادند و به خوبی یکپارچه شدند.

همانطور که دیدید یک UX خوب از عوامل مختلفی تشکیل شده است. آنچه بیش از همه مهم است، نگه داشتن مشتری در مرکز فرآیند طراحی است. در پایان روز، این نیازها و بازخورد مشتریان است که محصولات را به سمت بهبود و نوآوری سوق می‌دهد.

چگونه سایت خود را برای تجربه کاربری بهتر طراحی کنیم

عناصر تجربه کاربری و فرآیند طراحی  UX

فرآیند طراحی UX یک فرآیند طولانی و حیاتی برای شرکت‌ها است. این فرایند شامل مراحل مختلفی است از جمله:

  • تحقیق بازار و توسعه محصول. بدیهی است که قبل از فکر کردن به تجربه کاربری، باید محصولی برای بازاریابی و فروش وجود داشته باشد.
  • جامعه هدف را درک کنید. درک نیازها و عادات آنها شما را به طراحی یک تجربه کاربری بی‌نظیر نزدیک‌تر می‌کند.
  • یک مسیر منطقی برای کاربر ترسیم کنید. تمام مراحل مختلفی که کاربران طی خواهند کرد را با دقت طراحی کنید. هر چه این فرآیند یکپارچه و روان‌تر باشد، تجربه بهتری خواهید داشت.
  • کاربر محصول/خدمت شما را تست می‌کند. برای اطمینان از بهینه بودن تجربه، ایده بسیار خوبی است که آن را روی کاربران واقعی آزمایش کنید.

اگر صاحب یک سایت فروشگاهی هستید، اکیداً توصیه می‌کنیم به توصیه‌های Google UX نیز توجه کنید.

نقشه‌های تجربه کاربری چگونه می‌توانند به شما کمک کنند


همانطور که قبلاً اشاره کردیم، نقشه تجربه کاربر یک تکنیک عالی برای مطالعه دقیق مراحلی‌ست که کاربران طی می‌کنند. با انجام این کار شما قادر خواهید بود نیازها و دردهای کاربران را در مراحل مختلف تشخیص دهید و همچنین درک کنید که چگونه بهتر آنها را برآورده کنید.

نوشتن نقشه‌های تجربه کاربری می‌تواند بسیار مفید باشد، زیرا کمک بصری می‌تواند دیدگاه جدیدی را برای شما به همراه داشته باشد. توصیه می‌کنیم از  StoriesOnBoard، ابزاری مفید برای طراحی نقشه‌های کاربران استفاده کنید.

تجربه کاربران برای اولین بار

هنگام طراحی یک وب سایت، ممکن است برخی از ویژگی‌ها را بدیهی بدانید. اگر خود را مجبور کنید که مانند یک کاربری که برای اولین بار وارد سایت شما شده، فکر کنید، در عوض می‌توانید تجربه رضایت بخش‌تری ایجاد کنید. کاربرانی که برای اولین بار یک سایت را مشاهده می‌کنند، سه سوال اصلی دارند:

  • من کجا هستم؟
  • چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
  • کجا می‌توانم بروم؟


ارائه یک راه حل سریع و شهودی برای این سوال‌ها راه خوبی برای شروع ایجاد تجربه کاربری است.

سنجش تجربه کاربر


نحوه سنجش  UX: نمونه پرسشنامه تجربه کاربری

امروزه به لطف ابزارهای تجزیه و تحلیل وب، مثل گوگل آنالاتیکس، می‌توان مراحلی را که کاربران به صورت آنلاین انجام می‌دهند، دنبال کرد. با پیروی از رفتار کاربران، مطمئناً می‌توانید در مورد تجربیات آنلاین آنها نتیجه‌گیری کنید، اما تجزیه و تحلیل هرگز تصویر کاملی به شما ارائه نمی‌دهد.

پرسشنامه‌های تجربه کاربر در عوض می‌توانند چیزهای بیشتری را آشکار کنند و می‌توانند ایده‌ای ملموس از آنچه کاربران فکر می‌کنند به شما بدهد. چه چیزی بهتر از این است که مستقیماً از کاربران خود بپرسید؟

با پرسیدن سوالات خاص از کاربران، می‌توانید داده‌های مفیدی را جمع آوری کنید تا تجربه کاربر را حتی بهتر کنید.

یک نمونه نظرسنجی UX می‌تواند شامل این سوالات باشد:

  • رضایت کلی خود را از این سایت چگونه ارزیابی می‌کنید؟
  • آیا فکر می‌کنید طراحی بصری مناسب سایت است؟
  • آیا توانستید اطلاعات مورد نظر خود را پیدا کنید؟
  • آیا محتوای وب سایت واضح است؟
  • آیا مشکلی را تجربه کردید؟


این‌ها فقط چند نمونه از سوالات پرسشنامه هستند، ممکن است بخواهید برخی از جنبه‌های سایت خود را بیش از سایر جنبه‌ها بررسی کنید. به عنوان مثال، اگر سایت فروشگاهی دارید، احتمالاً علاقه‌مند به جمع‌آوری اطلاعات در مورد مرحله خرید هستید. اگر یک ناشر هستید، احتمالاً اطلاعات بیشتری در مورد کیفیت محتوای خود جمع آوری خواهید کرد.

 در هر صورت، با نظرسنجی‌های آنلاین شما این شانس را دارید که به کاربران خود و نیازهای آنها نزدیک شوید.

نحوه استفاده از شخصیت تجربه کاربر

پرسشنامه‌های UX به شما این فرصت را می‌دهند که کاربران خود را بخش‌بندی کنید و شخصیت‌های UX ایجاد کنید. این یعنی چی؟

هنگام جمع‌آوری بازخورد و نظرات کاربران در مورد ‌سایتتان، می‌توانید اطلاعات جمعیت‌شناختی اجتماعی را نیز جمع‌آوری کنید. شما قادر خواهید بود بازدیدکنندگان وب سایت خود را با تطبیق داده‌های جمعیت شناختی با نظر آنها در مورد UX به چند گروه تقسیم کنید. سایت شما احتمالاً جامعه هدف خاصی دارد، به عنوان مثال زنان بین 20 تا 35 سال. واضح است که نظر آنها بیش از هر چیز دیگری برای شما اهمیت دارد. به لطف نظرسنجی‌های آنلاین، می‌دانید که جامعه هدف خاص شما در مورد تجربه خود چه فکری می‌کند.

نحوه بهبود تجربه کاربر به روش سریع

هنگامی که داده‌ها را جمع آوری کردید و فهمیدید که کاربران نسبت به شما چه فکری می‌کنند، زمان آن رسیده که اجرا کنید.

داده‌ها را تجزیه و تحلیل کنید و الگوهای رایج را بیابید. سعی کنید چیزهای کوچک را تغییر دهید، سپس دوباره به بازخوردها نگاه کنید. طراحی UX یک چرخه پیوسته است و اگر می‌خواهید کسب و کار خود را متمایز کنید و موفق شوید، باید این کار را انجام دهید.

گزینه‌های مختلف را امتحان کنید و همیشه یک نظرسنجی فعال در سایت خود داشته باشید تا پیشرفت خود را بررسی کنید. بازخورد کاربران همیشه بینش معناداری را برای شما به ارمغان می آورد.

از همین نویسنده: