اگر یک طراح گرافیک نباشید یا به طور جدی در طراحی گرافیک فعالیت نداشته باشید، به احتمال زیاد هیچ‌وقت نیازی به یادگیری بیشتر فرمت های عکس نداشته‌اید. اما اگر دوست دارید دنیای تصاویر را بیشتر کشف کنید، تعداد زیاد فرمت های عکس موجود می‌تواند گیج کننده باشد. خوشبختانه راهی برای این قضیه وجود دارد.

اولین چیزی که باید در مورد فرمت های عکس بدانید، تفاوت بین عکس‌های پیکسلی و برداری است. عکس‌های شطرنجی یا پیکسلی توسط مجموعه‌ای از پیکسل‌ها یا بلوک‌های منفرد کنار هم قرار می‌گیرند تا یک تصویر تولید کنند. محبوب‌ترین فرمت های عکس (JPG ،GIF و  PNG) تصاویر شطرنجی هستند. هر عکسی که به صورت آنلاین یا چاپ شده یافت می‌شود در این دسته قرار می‌گیرد.

پیکسل‌ها دارای نسبت مشخصی هستند که با کیفیت آنها تعیین می‌شود (با وضوح بالا یا کم). هنگامی که آنها برای پر کردن فضایی که در اصل قرار نیست در آن قرار بگیرند، گسترش پیدا می‌کنند، از شکل طبیعی خودشان در می‌آیند. این قضیه منجر به ایجاد یک تصویر مبهم یا نامشخص می‌شود.

تغییر اندازه یک تصویر شطرنجی بدون تغییر وضوح آن غیرممکن است. به همین دلیل، به شدت توصیه می‌شود که تصاویر شطرنجی را در اندازه‌های دقیقی که برای کاربرد تصویر در نظر گرفته شده‌اند، ذخیره کنید.

از سوی دیگر، تصاویر وکتوری یا برداری بسیار انعطاف‌پذیرتر هستند؛ زیرا به جای پیکسل‌ها از فرمول‌های متناسب استفاده می‌شود. فرمت فایل‌هایی مانند EPS، AI و PDF برای ایجاد تصاویری که نیاز به تغییر اندازه مکرر دارند، ایده‌آل هستند. تصاویر لوگو و برند اغلب به صورت وکتور ایجاد می‌شوند. نکته مهم در مورد وکتورها، قابلیت تغییر اندازه آن‌ها به کوچکی یک تمبر پستی یا به بزرگی یک آگهی بیلبورد بدون به خطر انداختن کیفیت تصویر است.

از نظر فشرده سازی، تمام فایل‌های تصویری در دو دسته اصلی قرار می‌گیرند: با اتلاف (Lossy) و بدون اتلاف (lossless). وقتی فرمت های عکس فشرده نشده باشند، برخی از داده‌های اصلی را از دست می‌دهند و در نتیجه کیفیت پایین‌تری نسبت به نمونه اصلی دارند. از سوی دیگر، فرمت های عکس بدون اتلاف، رندر دقیق پیکسل به پیکسل تصویر را ذخیره می‌کنند تا کیفیت تصویر حفظ شود. با این حال، این فرآیند نیاز به فضای بیشتری دارد.

ممکن است در هنگام جستجوی آنلاین عکس‌ها به هر دو نوع فشرده سازی بر بخورید.

فرمت های عکس

راهنمای فرمت های عکس

هنگام انجام کارهای گرافیکی یا ویرایش تصاویر، مهم است که یاد بگیرید فرمت‌ های مختلف تصویر چگونه کار می‌کنند. اگر عکسی را در قالب اشتباه ذخیره کرده باشید، ممکن است نتوانید آن را به درستی آپلود کنید. حتی بدتر از آن، ممکن است کیفیت اصلی آن را از دست بدهید. اگر از فرمت‌ های عکس به خوبی مطلع باشید، می‌توانید از این اشتباه بزرگ جلوگیری کنید.

اگرچه تعداد زیادی فرمت های عکس برای ذخیره و نمایش تصاویر مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما چند مورد وجود دارند که جزو پرکاربردترین فرمت های عکس هستند. اکثر مردم حداقل با یکی از آنها، برخورد داشته و یا از آنها استفاده کرده‌اند.

فرمت عکس JPG

JPEG یا JPG مخفف Joint Photographic Experts Group است. از زمان شکل گیری آن در سال 1994، یک فایل JPG به عنوان فرمت استاندارد فایل گرافیکی در نظر گرفته می‌شود. در واقع این فرمت محبوب‌ترین فرمت تصویر آنلاین است.

فایل‌های JPG با اتلاف یاlossy  هستند. این بدان معناست که مقدار زیادی از اطلاعات یک عکس پس از تبدیل شدن به یک فایل  JPGاز بین می‌رود. این فرمت اکثر اطلاعات را از بین می‌برد تا بتواند تصویر را در یک فایل کوچک ذخیره کند. همچنین به این معنی است که تا حدودی کیفیت تصویر اصلی کاهش می‌یابد.

تقریباً همه‌ی دوربین‌های دیجیتال از فرمت JPG استفاده می‌کنند. کاربران می‌توانند عکس بگیرند و سپس آنها را به عنوان فایل‌های JPG ذخیره کنند. از آنجایی که JPGها حجم کمی دارند، بسیار وب پسند هستند. آنها فضای زیادی را اشغال نمی‌کنند و برای انتقال و جابجایی به زمان کمی نیاز دارند. همچنین، JPGها نسبت به GIF کمتر نویز دارند.

برای عکس‌ها و تصاویری که پر از رنگ‌های بی شمار هستند از JPG استفاده کنید. فرمت فایل متکی بر یک الگوریتم فشرده سازی پیچیده است که به کاربران امکان می‌دهد با کاهش کیفیت تصویر، گرافیک‌های کوچکتر تولید کنند.

JPG برای عکس‌های دارای متن، بلوک‌های قابل توجه سایه‌های جامد، و اشکال اصلی با لبه‌های تیز مناسب نیستند. وقتی عکس فشرده می شود، متن، رنگ یا لبه ممکن است مبهم شود. در صورتی که با فرمت دیگری ذخیره شده باشد، تصویری آنقدر واضح نیست که باید باشد.

مزایای JPG

  • دارای رنگ 24 بیتی، با 16 میلیون رنگ و ترکیب رنگی مختلف
  • دارای رنگ‌های غنی و پر جنب و جوش ایده‌آل برای عکس‌هایی که نیاز به تمرکز بر روی جزئیات رنگ دارند
  • شناخته شده‌ترین و موردپذیرش‌ترین فرمت تصویر هستند
  • برای اکثر سیستم عامل‌ها خوب کار می‌کند

معایب JPEG

  • اطلاعات زیادی را از بین می‌برد
  • ممکن است پس از فشرده سازی، نویز ایجاد شود
  • قابلیت انیمت شدن ندارد

فرمت عکس GIF

GIF  مخفف Graphics Interchange Format است. تعداد رنگ‌ها (احتمالاً هزاران تا صدها هزار رنگ) را در یک تصویر به 256 کاهش می‌دهد. برخلاف  JPG ،GIF ها از شفافیت یا transparency  پشتیبانی می‌کنند. آنها دارای این توانایی منحصر به فرد هستند که می‌توانند مجموعه‌ای از تصاویر را شبیه به فیلم نشان دهند و به عنوان یک GIF متحرک شناخته می‌شوند. دنباله‌ای از تصاویر GIF منفرد که به یکدیگر مرتبط شده‌اند به طور سیستماتیک یک اکشن یا یک انیمیشن ایجاد می‌کنند.

فرمت های عکس

گیف‌ها، شبیه به JPGها، قابلیت بارگیری در بخش‌هایی از وب‌سایت‌ها را نیز دارند. این گرافیک‌ها که GIFهای درهم آمیخته ( interlaced GIF) نامیده می‌شوند، معمولاً کمی بزرگتر از GIFهای معمولی هستند. توانایی منحصر به ‌فرد آن‌ها این است که یک عکس GIF را قادر می‌سازند که تا وقتی در حال لود شدن است تا حدی دیده شود.

ویژگی در هم آمیختگی آن حس بارگذاری سریع تصاویر را می‌دهد. هنگامی که فایل‌های GIF در مرورگر بارگذاری می‌شوند، اولین GIF که ظاهر می‌شود معمولا تار و نامشخص است و با دانلود داده‌ها، گرافیک واضح‌تر می‌شود.

یک فایل GIF بدون اتلاف (lossless) است و بنابراین در فشرده سازی گرافیک‌ها کارآمدتر است. با این حال، کیفیت آن در مورد عکس‌های واضح و دقیق به خوبی نیست. از GIFها می‌توان به طور موثر برای گرافیک‌های با رنگ محدود، مانند لوگوها و نمودارها، یا برای تصاویری که شفافیت در آنها ضروری است، استفاده کرد.

از استفاده از GIF برای تصاویر تمام رنگی محصول و پرتره‌هایی که تغییرات رنگی در آنها ضروری است خودداری کنید.

از فرمت GIF برای گرافیک‌هایی که دارای مقدار کمی رنگ از پیش تعیین شده هستند استفاده کنید. الگوریتم فشرده سازی داده برای این فرمت بسیار پیچیده‌تر از JPG است. از آنجایی که یک فایل GIF دارای تعداد کمی رنگ است، عکس‌ها و گرادیان‌های ذخیره شده به این صورت با پیکسل‌سازی آشکار ظاهر می‌شوند.

این فرمت تصویر خاص نسبتا قدیمی است. در سال 2012، سالگرد نقره‌ای خود را با معرفی GIF جشن گرفت. و اگرچه این فرمت هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، طراحان تمایل دارند آن را به نفع فرمت PNG کنار بگذارند.

مزایای GIF

  • از شفافیت پشتیبانی می‌کند
  • انیمیشن‌های متوسطی را اجرا می‌کند
  • دارای کیفیت بدون افت
  • برای گرافیک با رنگ‌های محدود به خوبی کار می‌کند

معایب  GIF

  • گرافیک را تنها به 256 رنگ محدود می‌کند
  • در مقایسه با فرمت‌ های عکس دیگر تا حدودی منسوخ شده است

فرمت عکس PNG

PNG مخفف Portable Network Graphics است. در واقع یک فشرده سازی فرمت تصویر است که در برخی مواقع انتظار می‌رود که جایگزین فرمت GIF شود. PNGها همچنین در مقایسه با GIF، ارتقاء و ویژگی‌های بهتری را ارائه می‌دهند.

اما مانند یک GIF، یک فایل PNG به صورت بدون اتلاف یا lossless فشرده می‌شود. این کار به معنای جایگزینی یک فایل JPG نیست، بلکه کاربر را قادر می‌سازد تا بین اندازه فایل و کیفیت تصویر در هنگام فشرده‌سازی آن، تعادل ایجاد کند. به طور کلی، یک گرافیک ذخیره شده با فرمت PNG معمولا بین 10 تا 30 درصد فشرده‌تر از یک تصویر ذخیره شده با فرمت GIF است.

مانند یک JPG، یک فایل PNG انیمیت نمی‌شود. با این حال، قابل گسترش است. توسعه دهندگان نرم افزار می‌توانند نسخه‌هایی از PNG را ایجاد کنند که دارای یک سری گرافیک قابل اسکریپت باشد. فایل‌های PNG با قابلیت میزبانی رنگ‌های لایه‌ای بهترین گزینه برای عکس‌هایی هستند که مراحل ویرایش را طی می‌کنند. جدا از اینکه PNGها بدون ضرر هستند، اپن سورس نیز هستند. آنها همچنین می‌توانند با استفاده از یک پس زمینه شفاف ایجاد شوند.


فرمت PNG به عنوان جایگزینی برای فرمت GIF ایجاد شد، زمانی که به نظر می‌رسید که GIF‌ها مشمول حق امتیاز می‌شوند. و مشابه آنها، PNGها نیز برای عکس‌های استاندارد نامناسب هستند. در حالی که می‌توان راهی برای رفع مشکل باندینگ پیدا کرد، مشکل اصلی در مورد اندازه تصویر هرگز برطرف نمی‌شود. مدل‌های تلفن قدیمی نیز از PNG پشتیبانی نمی‌کنند.

مزایای PNG

  • دارای فشرده سازی بدون اتلاف است تا گرافیک کیفیت و جزئیات را از دست ندهد
  • ویژگی های بهتری نسبت به GIF دارد
  • اندازه فایل کوچکتری نسبت به GIF ایجاد می‌کند
  • از شفافیت بهتر پشتیبانی می‌کند


معایب PNG

  • فایل‌های بسیار بزرگی تولید می‌کند که به فضای زیادی نیاز دارند (گاهی اوقات حتی بزرگتر از JPG)
  • امکان پشتیبانی از انیمیشن وجود ندارد
  • برای همه مرورگرها مناسب نیست

فرمت عکس TIFF

TIFF مخفف عبارت Tagged Image File Format است. این فرمت به طور گسترده توسط حرفه‌ای‌ها در صنعت عکس استفاده می‌شود که ترجیح می‌دهند از فشرده سازی بدون اتلاف استفاده کنند.

اما این فرمت عکس، در میان «فرمت‌ های عکس» کمترین محبوبیت را دارد. این مورد شاید به این دلیل است که این نوع فرمت به ندرت به عنوان یک نوع فایل توسط وب سایت‌ها تایید می‌شود.  از نظر چاپ، فرمت TIFF با نتیجه نهایی ارگانیک یکی از بهترین انتخاب‌ها محسوب می‌شود.

این فرمت تصویر خاص برای استفاده در برنامه‌هایی که چیدمان صفحه و ویرایش عکس انجام می‌دهند، مناسب است. TIFF یک فرمت بسیار منعطف است، زیرا می‌تواند مانندJPG ها دارای اتلاف یا مانند GIF و PNG بدون اتلاف باشد. همچنین یک فرمت تصویر غنی است که توسط نرم افزارهای مختلف تصویربرداری پشتیبان‌گیری می‌شود.
TIFF همچنین رایج‌ترین فرمت فایل است که در نرم افزارهای عکس مانند فتوشاپ و همچنین برنامه‌های صفحه آرایی مانند Quark و InDesign یافت می‌شود.

مزایای TIFF

  • فوق‌العاده انعطاف پذیر
  • پشتیبانی از فرمت های مختلف فشرده‌سازی
  • تصاویری با کیفیت بالا با تمام رنگ‌ها و اطلاعات ذخیره شده تولید می‌کند
  • فرمت های عکس را با لایه‌ها ذخیره می‌کند

معایب TIFF

  • اندازه فایل‌های فوق العاده بزرگ
  • زمان انتقال فایلش طولانی است
  • نیاز به مصرف فضای دیسک قابل توجهی دارد

سایر فرمت‌های تصویر قابل توجه

5. فرمت RAW

فایل‌های تصویر خام یا RAW معمولاً شامل اطلاعات مستقیم از یک دوربین دیجیتال هستند. تصاویر به این دلیل ساده که هنوز دست نخورده هستند “خام یا RAW” نامیده می‌شوند. آنها پردازش نشده‌اند، بنابراین هنوز نمی‌توان آنها را ویرایش، دستکاری یا چاپ کرد. تعداد زیادی از این فرمت های عکس وجود دارد. هر برند دوربین به طور کلی فرمت RAW اختصاصی خود را دارد.
تصاویر RAW معمولا دارای مقدار قابل توجهی داده غیرفشرده هستند. به همین دلیل، اندازه فایل یک تصویر RAW فوق العاده بزرگ است. آنها معمولاً قبل از شروع فرآیند ویرایش به TIFF تبدیل می‌شوند.

6. فرمت BMP

BMP یا Bitmap فایل‌های تصویری ویندوز هستند. زمانی این فرمت یکی از معدود فرمت های عکس بود. فایل‌های BMP بزرگ و غیر فشرده هستند. اما، تصاویری با رنگ‌های درخشان، با کیفیت بالا، بسیار ساده و مناسب برای همه ماشین‌ها و ابزارهایی هستند که سیستم عامل ویندوز را اجرا می‌کنند. فایل‌های BMP به عنوان تصاویر نقاشی نیز شناخته می‌شوند.


بیت مپ‌ها از میلیون‌ها نقطه به نام پیکسل‌ها با رنگ‌های مختلف ساخته شده‌اند. این فایل می‌تواند یک تصویر 8 بیتی، 16 بیتی یا 24 بیتی باشد. بنابراین، هنگامی که یک تصویر BMP را برای کوچکتر یا بزرگتر کردن آن ویرایش می‌کنید، در واقع پیکسل‌های تکی را کوچکتر یا بزرگتر می‌کنید. این کار منجر به ایجاد شکل‌هایی می‌شود که ناهموار و گاهی اوقات نامشخص به نظر می‌رسند.
فایل‌های BMP چندان محبوب نیستند زیرا وب پسند نیستند و فقط به برنامه‌های ویندوز محدود می‌شوند.

7. فرمت SVG

SVG مخفف Scalable Vector Graphics است. فایل‌های SVG استانداردهای وب مبتنی بر XML هستند که گرافیک‌ها و انیمیشن‌های ثابت را با دو بعد شناسایی می‌کنند. اکنون بیش از یک دهه است که این قالب وجود دارد. اما با پیشرفت فعلی  HTML5، در نهایت توجهی را که شایسته آن است به خود جلب می‌کند. در حال حاضر، فرمت SVG به کاربران امکان می‌دهد تا گرافیک‌های استاتیک و/یا متحرک با کیفیت بالا تولید کنند که با تغییر اندازه، اطلاعاتی را از بین نمی‌برند. این بدان معناست که با  SVG، می‌توان تصویری ایجاد کرد که در یک صفحه نمایش تلفن کوچک و یک صفحه تلویزیون 60 اینچی به همان اندازه خوب به نظر برسد.

8. فرمت EPS

بر خلاف نمونه‌های قبلی تصاویر شطرنجی، فرمت EPS در دسته برداری قرار دارد. وکتورها فوق‌العاده هستند زیرا سازنده را قادر می‌سازد تا اندازه تصاویر را بدون به هم خوردن وضوح آنها به هر اندازه‌ای که می‌خواهد تغییر دهد. فایل‌های EPS را می‌توان به راحتی به برنامه‌های مختلف برای ویرایش عکس منتقل کرد. همچنین بین عکاسان و هنرمندانی که قصد چاپ آثار هنری خود را دارند بسیار محبوب است.

9.  فرمت PDF

PDF جهانی‌ترین فرمت فایل است. می‌توان آن را ویرایش، کپی و چاپ کرد و به اشتراک گذاشت. این فرمت همه داده‌ها را در یک فایل جاسازی می‌کند، که ممکن است شامل تصاویر، متن و طرح بندی باشد، صرف نظر از اینکه از چه برنامه‌ای برای ایجاد فایل مذکور استفاده می‌شود. همچنین یکی از ساده‌ترین فرمت های عکس برای استفاده است زیرا بسیار ساده و سر راست است. مهمتر از همه، با تمام سیستم عامل‌ها و برنامه‌های کاربردی، حتی نرم افزارهای رایگان موجود به صورت آنلاین، سازگار است.

انتخاب فرمت تصویر مناسب اهمیت دارد

در ساخت یک سایت یا وبلاگ، محتوای عالی تنها بخشی از کار را می‌تواند انجام دهد. در دنیای رقابتی آنلاین، اغلب کلمات کافی نیستند. اگر واقعاً می‌خواهید سایت خود را به لول بعدی ببرید، افزودن یک تصویر متقاعد کننده بسیار کمک می‌کند.

انتخاب تصویر مناسب برای گنجاندن در مقاله‌تان زمان می‌برد. اگر مهارت ادیت و ایجاد عکس‌های وبلاگ خود را داشته باشید، خیلی بهتر است. در غیر این صورت، باید از مهارت‌های تحقیقاتی خود برای یافتن تصویری آنلاین استفاده کنید که برخلاف تصاویر عمومی و استانداردی است که در سایت‌ها یا وبلاگ‌های دیگر می‌بینید.
انتخاب تصاویر بصری مناسب همچنین به معنای ذخیره عکس‌ها در قالب مناسب است. اگر می‌خواهید تصویر را با تغییر رنگ‌های آن یا اضافه کردن متن زیباتر کنید، این بسیار مهم است. حتی یک ادیت ساده تصویر می‌تواند کیفیت آن را مخدوش کند، به خصوص اگر فایل ویرایش شده را با فرمت نادرست ذخیره کنید.

از همین نویسنده: