آیا می‌دانید تفاوت مدیر پروژه و مدیر محصول چیست؟ این دو عنوان شغلی ممکن است تقریباً یکسان به نظر برسند، اما واقعاً با هم تفاوت دارند. تفاوت آنها چیست؟

مسئولیت‌های مدیر پروژه و مدیر محصول ممکن است از نظر بعضی مهارت‌ها با هم تداخل داشته باشند، اما اگر اینجا و در این صفحه هستید، احتمالا به دنبال تفاوت‌های این دو شغل هستید.

پس از خواندن این مقاله شباهت‌ها و تفاوت‌ مدیر پروژه و مدیر محصول را بهتر خواهید دید.

ابتدا، ما می‌خواهیم به ویژگی‌های هر نقش نگاهی بیندازیم و سپس در مورد تفاوت بین مدیر پروژه و مدیر محصول صحبت می‌کنیم.

نقش مدیر محصول چیست؟

در ادامه یک توضیح کلی در مورد کارهایی که معمولاً یک مدیر محصول انجام می‌دهد، می‌دهیم:

مدیر پروژه و مدیر محصول


مسئولیت‌های مدیر محصول

  • چشم انداز یک محصول و جهت کلی را تعیین می‌کند
  • درک نیازهای کاربر و بازار
  • صحبت با کاربران و جمع آوری نیازمندی‌ها
  • شناسایی مشکلات و فرصت‌ها
  • ایجاد نقشه راه و تعریف ویژگی‌ها
  • اولویت‌بندی وظایف در توسعه
  • انتقال محصول از تست آلفا به بتا
  • تاخیر در انتشار به دلیل اشکالات و غیره
  • محصولی را از بازار یا بخشی از آن حذف کنید
  • مسئول سود و زیان عملکرد یک محصول است
  • برای اطمینان از برآورده شدن نیازهای کسب و کار، با تیم‌های فروش، بازاریابی و پشتیبانی همکاری می‌کند

و حالا بیایید نگاهی به نقش مدیر پروژه بیندازیم:

نقش مدیر پروژه چیست؟

برخی از مسئولیت‌های مدیر پروژه عبارتند از:

مسئولیت‌های مدیر پروژه

  • اقدام بر اساس یک چشم انداز و اطمینان از اجرای به موقع آن و در چارچوب بودجه
  • نقش‌های تاکتیکی بیشتر، تمرکز بر اجرا
  • تدوین جدول زمانی پروژه
  • برنامه‌ریزی کار و وظایف اعضای تیم برای رعایت ضرب الاجل‌ها
  • اتمام موفقیت‌آمیز پروژه
  • نظارت بر بودجه، جدول زمانی و کیفیت برای اطمینان از مطابقت با استانداردهای مورد توافق
  • مسئول مدیریت ریسک – به حداقل رساندن خطرات احتمالی که ممکن است بر پروژه تأثیر بگذارد
  • مدیریت وظایف – تعیین تاریخ، تخصیص به اعضای تیم، اجرای متدولوژی پروژه و استفاده از ابزار برای تکمیل وظایف
  • مدیریت منابع – اطمینان از اینکه مواد و زیرساخت‌ها فراهم شده است و تیم همه چیزهایی را که برای کار نیاز دارد در اختیار دارد
  • ایجاد تعادل بین زمان، بودجه و منابع، به طوری که آنها تا حد ممکن گستره‌ی اولیه پروژه را برآورده کنند

تفاوت عمده دیگر این است که یک پروژه موقتی است و تعریف روشنی از فعالیت‌ها و چارچوب زمانی دارد.

از سوی دیگر، یک محصول ارزش مستمری را برای کاربران ایجاد می‌کند و همیشه چارچوب زمانی مشخصی ندارد.

به بیان ساده، یکی از نقش‌ها (مدیر پروژه) دارای اهداف و زمان مشخصی‌ست که باید به آن دست یافت، در حالی که دیگری (مدیر محصول) گستردگی زمانی بیشتر و توسعه مستمری دارد.

به طور خلاصه، مدیران محصول با سؤالات «چه» و «چرا» و مسائل فنی یک محصول سروکار دارند، در حالی که مدیران پروژه با «چه کسی»، «چگونه» و «چه زمانی» و بخش عملکردی محصول/پروژه سروکار دارند. اولی جهت گیری خارجی دارد – به کاربران و بازار – و دومی داخلی است (چگونه همه چیز در تیم و پروژه عمل خواهد کرد).

شباهت‌های مدیر پروژه و مدیر محصول

معمولاً اصطلاحات مدیر پروژه و مدیر محصول به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، و این کار هم اشتباه نیست، زیرا در شرکت‌های کوچکتر وظایف آنها با هم همپوشانی دارند. ما نمی‌گوییم که انجام همه مسئولیت‌های هر دو نقش به طور همزمان آسان است، اما با این حال، انجام شدنی است.

هر دو مدیر پروژه و مدیر محصول باید رهبران و ارتباط برقرار کننده‌های خوبی باشند – مهم نیست که با مشتریان کار می‌کنند یا با یک تیم قابل اعتماد.
هر دو باید دانش صنایع را داشته باشند تا بتوانند تصمیمات درستی برای پروژه بگیرند.

یک مدیر محصول و یک مدیر پروژه باید به طور منظم به ذینفعان گزارش دهند و انعطاف پذیر باشند تا بتوانند انتظارات همه را تا حد امکان برآورده کنند.

اشاره کردیم که فعالیت در هر دو نقش آسان نیست و در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

چالش‌های نقش‌های همپوشان

همانطور که می‌توانید تصور کنید، شغل مدیر محصول به دانش فنی زیادی نیاز ندارد. بصری بودن و مسئولیت پیگیری برنامه‌ها همیشه کار آسانی نیست.

احتمالاً بزرگترین چالش آن کاهش تمرکز خواهد بود – یکی از نقش‌ها (مدیر محصول) به طور طبیعی بیشتر بر بیرون متمرکز است.

تمام فعالیت‌هایی که خارج از فضای کاری اتفاق می‌افتد، توجه یک مدیر محصول را بسیار به خود جلب می‌کند و زمان کمتری برای زیر نظر گرفتن فرآیندهای داخلی وجود دارد.

اگر نقش‌های مدیر پروژه و مدیر محصول با هم تداخل پیدا کنند، مسئولیت بیش از حد بر دوش یک فرد خواهد بود.

چگونه مدیر پروژه و مدیر محصول با یکدیگر همکاری می کنند

با وجود این تقابل سلسله مراتبی مدیر محصول در مقابل مدیر پروژه، این دو باید برای ارائه محصول به بازار همکاری کنند. در حالی که مدیران محصول بر استراتژی کلی محصول، چشم انداز و نقشه راه تمرکز می‌کنند، مدیران پروژه بر برنامه ریزی و اجرای پروژه تمرکز می‌کنند.

مدیران محصول از نزدیک با مدیران پروژه همکاری می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که محصول به موقع، در چارچوب بودجه، توسعه و عرضه می شود و اهداف برنامه محصول را برآورده می‌کند. آنها در اولویت بندی بک لاگ محصول، توسعه ویژگی‌ها و آزمایش همکاری می‌کنند. مدیران محصول همچنین با مدیران پروژه همکاری می‌کنند تا استراتژی‌ها و موقعیت‌یابی به بازار را توسعه دهند و اطمینان حاصل کنند که محصول به طور مؤثری به بازار هدف تبلیغ و عرضه می‌شود و همزمان نیازهای مشتریان و ذینفعان را برآورده می‌کند.

مسیرهای شغلی مدیر پروژه و مدیر محصول

برای تبدیل شدن به یک مدیر محصول، افراد معمولاً باید پیشینه‌ای در زمینه بیزینس و مدیریت، بازاریابی یا مهندسی داشته باشند و در توسعه محصول، تحقیقات بازار و بینش مشتری تجربه کسب کنند. برخی از مدیران محصول در یک زمینه مرتبط مانند بازاریابی یا فروش شروع به کار می‌کنند و سپس به مدیریت محصول منتقل می‌شوند. دیگران ممکن است حرفه خود را در نقش فنی‌تر، مانند توسعه نرم افزار شروع کنند و سپس به سمت مدیریت محصول بروند.

برای تبدیل شدن به یک مدیر پروژه، افراد به طور معمول سابقه‌ای در مدیریت پروژه، مهندسی یا تجارت دارند و در برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت پروژه تجربه کسب می‌کنند. برخی از مدیران پروژه در یک زمینه مرتبط مانند ساخت و ساز، فناوری اطلاعات یا عملیات شروع می‌کنند و سپس به مدیریت پروژه منتقل می‌شوند.

به طور خلاصه، تبدیل شدن به یک مدیر محصول یا مدیر پروژه معمولاً مستلزم کسب تجربه در زمینه مربوطه و اخذ گواهینامه است. مسیرها متفاوت هستند، اما اغلب به ترکیبی از مهارت های فنی و تجاری نیاز دارند و این پتانسیل را دارند که به یک شغل رضایت بخش و با درآمد خوب منجر شوند.

آیا یک مدیر پروژه می‌تواند مدیر محصول شود؟

بله، یک مدیر پروژه می‌تواند مدیر محصول شود. مدیران پروژه در برنامه ریزی، اجرا و نظارت بر پروژه‌ها تجربه دارند که می‌تواند مهارت‌های ارزشمندی برای یک مدیر محصول باشد. یک مدیر پروژه با تجربه در رهبری تیم‌های متقابل، مدیریت بودجه و تحویل پروژه‌ها به موقع. پروژه‌ها باید در محدوده باشند تا بتوانند این مهارت‌ها را در نقش مدیر محصول اعمال کنند.

برای تبدیل شدن به یک مدیر محصول، یک مدیر پروژه ممکن است نیاز به کسب مهارت‌ها و تجربه‌های بیشتری در زمینه‌هایی مانند تحقیقات بازار، بینش مشتری و توسعه محصول داشته باشد. آنها ممکن است نیاز داشته باشند که خود را با چرخه عمر توسعه محصول و روش ها و ابزارهای مختلف مورد استفاده در مدیریت محصول، مانند Lean، Agile و غیره آشنا کنند.

مدیر پروژه و مدیر محصول: کدام بهتر است؟

مدیریت محصول بر ایجاد و عرضه محصولات موفق متمرکز است. این نیاز به ترکیبی از مهارت‌های فنی و تجاری و همچنین توانایی تفکر استراتژیک و درک نیازهای مشتری دارد. مدیریت پروژه بر رهبری و ارائه پروژه‌های موفق متمرکز است. نیاز به مهارت در برنامه ریزی، اجرا، نظارت و کنترل دارد. مدیران محصول و پروژه هر دو نقش حیاتی در یک سازمان ایفا می‌کنند و برای موفقیت به مهارت‌های متنوعی نیاز دارند. قبل از اینکه تصمیم بگیرید کدام مسیر را دنبال کنید، مهم است که مهارت‌ها، علایق و اهداف شغلی خود را ارزیابی کنید.

از همین نویسنده: